De binnenstad van Assen heeft veel te bieden. Er zijn echter plannen voor aan fashion outlet center buiten de stad. Tot frustratie van de ondernemers in het stadshart, die modewinkels liefst als nieuwe buren zouden zien. Nico Vanderveen: ‘Je kunt geen binnenstadsplan uitvoeren als er buiten de stad nog meer bijgebouwd wordt.’
Nico Vanderveen kent Assen door en door. Hij is de vijfde generatie die leiding geeft aan het gelijknamige trendy warenhuis in het centrum en is secretaris van de binnenstadsvereniging. Hij is lyrisch over wat Assen te bieden heeft – cultuur, erfgoed, horeca, ambacht, wonen, retail – en vertelt enthousiast over de recente ontwikkelingen, zoals het nieuwe theater en het fors uitgebreide Drents Museum, dat met heuse blockbusters honderdduizenden bezoekers per jaar trekt. Of, zoals hij het zegt: ‘Assen heeft alle ingrediënten voor een lekkere soep, maar het probleem is dat er veel te veel vierkante meters winkelvloer zijn. Door de leegstand wordt Assen aangemerkt als ‘zwakke stad’. Vanderveen noemt als oorzaak de ongebreidelde bouw. ‘Het aantal winkelmeters is in Assen de afgelopen 20 jaar meer dan verdubbeld. Er zijn mensen die menen dat die leegstand is ontstaan doordat er te weinig beleving is, maar dat is onzin. Assen heeft al jaren een groeiend verzorgingsgebied, maar het winkelvloeroppervlak is buiten alle proporties. Met de koude sanering die gaande is, wordt de overcapaciteit pijnlijk zichtbaar en zie de leegstand toenemen. Nu dreigt er over de hele linie een gatenkaas te ontstaan.’
Missende voortand
Een jaar geleden is in Assen gestart met het updaten van de detailhandelsvisie: “Alles Draait Om Assen”. Het terugdringen van leegstand staat hoog op de agenda. Assen gaat binnenkort meedoen aan een door Kadaster Nederland opgezette pilot voor stedelijke herverkaveling. Daarbij wordt in kaart gebracht hoeveel winkelruimte er is in het stadshart, de aanloopstraten, het wijkcentrum en in de periferie. Vervolgens wordt de leegstandskaart over de eigendomskaart van het kadaster gelegd, waarna wordt gekeken welke vastgoedeigenaren problemen hebben. ‘Het is een eerste stap om te bekijken hoe herconcentratie gerealiseerd kan worden, want er zijn rechten en bestemmingsplannen, die kun je niet zomaar wijzingen zonder planschade’. Er zullen meters gesloopt moeten worden, concludeert Vanderveen. ‘Ik denk dat dat het beste in de periferie kan. Winkelleegstand in het stadhart is als een missende voortand in een mooi gezicht; dat trekt direct de aandacht. In de periferie is dat effect minder.’ Hij kaart meteen het centrale thema aan: ‘Bij de inrichting van de stad moet je bepalen waar de maatschappij behoefte aan heeft; wat draagt bij aan de voorzieningenstructuur en leefbaarheid?’ Vanderveen pleit daarom voor een nationale visie. ‘We hebben tot 2006 een Nota Ruimtelijke Ordening gehad, daarna werd vestigingsbeleid de verantwoordelijkheid van gemeenten en werd het op veel plaatsen in het land een ratrace tussen gemeenten.’
Ventiel
De politiek is zich er inmiddels van bewust dat het beter is om eerst te zorgen dat leegstand in bestaand stedelijk gebied een invulling krijgt, voordat nieuwe ontwikkelingen worden toegestaan. Het Ministerie van Economische Zaken geeft dit handen en voeten met de Retailagenda, die in heel Nederland heeft geleid tot RetailDeals met gemeenten en provincies. Ook de provincie Drenthe heeft onlangs een RetailDeal getekend. De intentie is om het aantal vierkante meters winkeloppervlak naar beneden te brengen en nieuwe winkels zoveel mogelijk in bestaande centra te concentreren. Toch heeft de gemeente Assen het plan in behandeling genomen voor een fashion outlet center langs de snelweg buiten de stad. Op 14 december wordt er door Provinciale Staten over gestemd. Vanderveen ziet de discussies met lede ogen aan: ‘Als je wilt fietsen, moeten je banden opgepompt zijn, maar nu zit het ventiel los. Je kunt geen binnenstadsplan uitvoeren als er langs de snelweg bijgebouwd wordt. Dan trekken de grote beleggers zich terug uit de binnenstad, omdat investeren geen zin heeft. Dat ventiel moet dicht. Ik hoop dat de politiek in Drenthe dat ook inziet. Wij zijn niet bang voor concurrentie, integendeel. Als er nog een onvervulde behoefte is voor bepaalde modewinkels, laten die zich dan vestigen in het stadshart, dát komt de leefbaarheid ten goede. Ruimte genoeg!‘