Het onderwerp Europese regelgeving is één van de afspraken van de Retailagenda. Het is ook één van de dossiers waar een constructieve dialoog tussen de sector en overheid een meerwaarde is gebleken. Voor de knelpunten m.b.t. Europese regelgeving is inmiddels of een plan van aanpak opgesteld of ze zijn niet langer relevant vanwege Europese ontwikkelingen.
Het ministerie van Economische zaken en Detailhandel Nederland zetten zich samen in voor betere Europese regelgeving. Het doel is de lastendruk voor de detailhandel verminderen en grensoverschrijdende activiteiten in de retail stimuleren. De Nederlandse detailhandel wordt belemmerd in haar groei, zowel nationaal als Europees, online en offline. Dit komt door de hoeveelheid regelgeving en het verschil tussen regels in de lidstaten. De retailsector heeft een lijst opgesteld met regelgeving die door de detailhandel als belastend wordt ervaren. Op basis van deze lijst hebben EZ en Detailhandel Nederland samengewerkt om de gesignaleerde knelpunten weg te nemen.
De samenwerking tussen EZ en Detailhandel Nederland heeft inmiddels tot een positief resultaat geleid. Voor alle als prioriteit aangeduide punten m.b.t. Europese regelgeving is óf een plan van aanpak opgesteld óf ze zijn vanwege Europese ontwikkelingen niet langer van toepassing. Er zijn ook onderwerpen die in Benelux- verband worden besproken. Derk Bonthuis is senior beleidsmedewerker voor Europees beleid bij EZ, hij vertelt over de status van het onderdeel ‘Europese regelgeving’ van de Retailagenda. ‘Vanuit EZ kijken we altijd hoe we er voor kunnen zorgen dat het vrije verkeer van goederen en diensten in de Europese interne markt beter verloopt voor Nederlandse ondernemers. Het signaleren van handelsbelemmeringen staat bij ons altijd op de agenda. Ook Detailhandel Nederland heeft, door contact met ondernemers, ’een lijst met wat in de Europese interne markt niet goed werkt. In de Retailagenda zijn de door EZ en Detailhandel Nederland gesignaleerde knelpunten samengevoegd en hebben ze een prioritering gekregen. De intentie was: starten met knelpunten die je concreet kunt maken en op te lossen zijn.’
Margriet Keijzer is Senior Adviser European Affairs en werkt vanuit Brussel voor Detailhandel Nederland. ‘Daar is Detailhandel Nederland vooral bezig met het beheersbaar maken van de regeldruk. Als retailers grensoverschrijdend willen opereren, zie je heel veel barrières. Het is onze taak om er op te letten dat regels ook uitvoerbaar zijn. We waren al begonnen met een inventarisatie van obstakels en hadden al een lijst klaar om over te discussiëren.’
Concrete obstakels
Bonthuis schetst een beeld van de knelpunten op de lijst. ‘Sommige obstakels kunnen niet door één of enkele lidstaten worden opgelost, bijvoorbeeld de administratieve lasten van btw-regels. Met 28 lidstaten proberen afspraken te maken over dit onderwerp blijft lastig, maar andere belemmeringen kun je wel concreet maken en oplossen. EZ en Detailhandel Nederland hebben nauw samengewerkt om die onderwerpen te benoemen. Daarmee was een belangrijke eerste stap gezet.’
Het snelle succes op het gebied van Europese regelgeving is mede te danken aan het netwerk van EZ. Bonthuis legt uit waarom: ‘EZ vormt de schakel tussen allerlei samenwerkingverbanden. Wij kunnen bij elk vraagstuk het juiste forum kiezen om het te agenderen. Moeten we bijvoorbeeld aankloppen bij andere lidstaten, bij ministers of moet het in Benelux -verband worden aangepakt? Keijzer deelt die ervaring: ‘Het helpt om beweging te krijgen in een dossier als er een team van EZ bij wordt betrokken die de detailhandel kent en contact legt een collega-ministerie. Dan wordt er serieus naar ons geluisterd.’
Toezichthouders
Nog een voordeel is dat EZ veel ervaring heeft met de toezichthouders op dit soort regelgeving. ‘We werken veel met deze instanties samen’, aldus Bonthuis, ‘juist ook om te voorkomen dat er überhaupt moeilijk uit te voeren regels tot stand komen. Enkele knelpunten op de lijst konden worden opgelost door betere uitleg te geven bij de regelgeving.’. Vaak is niet de regelgeving het probleem, maar het gebrek aan uitleg. Dan gaat oplossen snel, want je hoeft de regels niet aan te passen.’ Keijzer legt uit: ‘De reden dat regels voor onduidelijkheid zorgen, is dat landen zelf veel ruimte wordt gelaten om ze interpreteren. Een toezichthouder kan met zijn duiding bijvoorbeeld net iets verder gaan dan de wet. Door de dialoog aan te gaan komen die verschillende boven tafel en kan samen met EZ voor betere toelichting gezorgd worden om te voorkomen dat een regel inderdaad disproportioneel uitpakt.’
Volgende fase
Een groot deel van de huidige Europese paragraaf van de Retailagenda is nu behandeld. Bonthuis over de volgende stappen: ’Dit werk is eigenlijk nooit af, want er blijft nieuwe regelgeving komen. We gaan nu de andere punten op de lijst analyseren om te kijken waar het probleem precies zit.’ Ook Detailhandel Nederland is klaar voor de volgende fase. ‘Onze focus ligt nu op het verwijderen van handelsbarrières in de Benelux’, aldus Keijzer, ‘omdat dit voor Nederlandse ondernemers de belangrijkste handelsregio is. EZ gaat zich daar nu op richten en door de Benelux wordt een concrete studie uitgevoerd naar de Benelux retailmarkt.’
Voor Bonthuis en Keijzer is de samenwerking tussen EZ en Detailhandel Nederland een schoolvoorbeeld van hoe EZ en de retailsector samen voor verbeteringen kunnen zorgen. ‘Dit is waar de Retailagenda ook voor bedoeld is: om samen met de retailers tot oplossingen komen om problemen weg te nemen. Dit is voor de afspraken over Europese regelgeving heel goed gelukt.’
Wat is er bereikt?
De volgende belemmeringen uit de prioriteitenlijst zijn opgelost:
- Etiketteringseisen en verwijderingsbijdrage: samenwerking Benelux
- Prestatieverklaring in de Bouwproductenverordening: verduidelijking ILT (prestatieverklaring voor bouwproducten)
- Plaatsing energielabel: gezamenlijke inzet voor meer flexibiliteit om schade aan producten te voorkomen
- Keurmerken en ‘green lane’ voor duurzaam hout: nader onderzoek i.s.m. douane
- Onduidelijkheid over de regels omtrent houdbaarheid van vleeswaren: vaststelling hygiëne code op 7 maart
- Mogelijke verplichting Data protection officer: uitzondering MKB
- Toezicht en handhaving van EU veiligheidsvoorschriften op producten van buiten de EU: mogelijk voorlichting consumenten